Pravi su kromanjonci! Ova uvredljiva rečenica koju smo sigurno i samo mnogo puta koristili, odnosi se na krupne ljude, masivne građe, sa širokim licem koji ne odaje inteligentnog čoveka. Potiče, naravno, od pravih kromanjonaca, zajednice kromanjonskog tipa koja je živela u periodu od 10 000 do 8 500 godine p.n.e. Nije ostavila neki pečat u istoriji. Ili ih istoria nije registrovala.
Ta kultura, nije bila posebna ali su se dešavale, kako kažu naučnici, krupne promene u prirodi. Tada je počeo kraj ledenog doba, velika promena zbog koje su se ljudske zajednice selile i menjale tradicionalni način života. Taj period se označava kao „mračno doba“ evropske praistorije..
Klima je bila, sačuvaj bože, sa velikim kolebanjima između 8 200 i 5 500 godine p.n.e. Iako kudikamo prijatnija od klime ledenog doba, menjala je celu prirodu: zemljište, rečne tokove, vegetaciju i faunu.
Najdrastičnije su se izmenili životni uslovi u ravničarskim oblastima Srbije. Krupni biljojedi napustili su lesne stepe, beskrajne šume breze i bora prekrivaju naše krajeve, reke vijugaju, menjaju svoj tok. Stvaraju se istovremeno erozije, koje pretvaraju delove zemlje u bare, močvare i ogoljena zemljišta bez vegetacije.
Logično, te promene su bile manje osetne u brdovitim predelima i po vrletima duž istočnog oboda Panonske nizije. Tu se stvaraju mnogobrojne mikroekološke zone sa blažom klimom koje su sačuvale svu raznovrsnost živog sveta.
Ljudske zajednice, u to vreme, pripadaju, antropološki, varijanti kromanjonskog tipa, koje odlikuju mezokefalna ( srednje veličine ) glava, široko lice, visok rast i veoma robusna građa tela. Kromanjonci lovci nisu mogli da izdrže drastične promene koje su ih zadesile: zbog klime krupni biljojedi koje su lovili napuštali su pašnjake. Morali su da krenu za njima. Zajednice koje nisu bile lovačke bolje su se snašle.
Istoričari navode da su iz takvog doba preživeli upravo oni . Dakle, ne nadmoćniji već u ovom slučaju slabiji koji su bili podređeni lovcima. Preživeli su slabiji kromanjonci.
N.Đ.
Vidi još: Neolit menja svet
