Na svakom vrhu koji osvoji, čoveka čeka nagrada, a na uvačkom vrhu – dve. Prva je podsećanje na duboku istinu, tabla na kojoj piše: „ Tek na vrhu vidiš svrhu“. Druga nagrada je veličanstveni pogled sa vidikovca Molitva na ptice koje krstare nad meandrima u prepoznatljivom letu, dajući toj lepoti neizmernu radost što čovek nije dozvolio da nestanu beloglavi supovi.
Tu, na visini od 1247 metara, posle pređenog puta laganom stazom od 6 kilometara, sa pogledom na uvačke meandre i Uvačko jezero, sasvim spontano i prirodno se uči traženje oproštaja.
To je možda zbog osećaja krivice prema nedužnim orlovima koje je čovek umalo istrebio, i zahvalnosti u isto vreme što su preživeli. Tako se lakše nego inače rađa potreba za opraštanjem.
Srce u toj lepoti Uvca nije tiho. Radosno je. Kada se ugleda veličanstveni beloglavi sup čija ogromna krila od tri metara paraju nebo, a oštar pogled klizi po pejzažu, ono zakuca jače. Beloglavi sup je snažna ptica a ipak osetljiva. Ženka nosi samo jedno jaje i ako bude sreće i sačuva ga, u vrletima će se izleći mali beloglavi supić koji će, kao i njegovi roditelji, doprinostiti da se eko-sistem ne poremeti i da sve klizi kako je tvorčevom zamisli planirano. Orlovi lešinari se hrane uginulim životinjama, čime sprečavaju širenje zaraza i čiste teritoriju od lešina. Oni su besplatna šumska čistoća na čemu im je priroda zahvalna.
Uvački beloglavi supovi sada su već velika, srećna zajednica, najveća na Balkanu kojoj dolaze da se poklone ljudi iz čitavog sveta.
Ali ne samo njima, već i crnom lešinaru i beloj kanji, još dvema vrstama orlova lešinara koji su se vratili u svoj stari kraj ali i orlu belorepanu, surom orlu, orlu mišara, orlu zmijaru, jastrebovima, sovama, velikom roncu, veoma retkoj ptici selici,koja u letu dostiže i do sto kilometara na sat i brojnim drugim pticama kojih ima oko 130 vrsta.
Uvački rezervat naseljavaju vuk, medved, divlje svinje, lisice, zečevi, jazavac, kuna, ris, vidra, a u rekama i jezerima mresti se 24 vrste riba: pastrmke, zlatovčice, smuđ, klen, skobalj, mrena, som, šaran…
Sva tri jezera: Uvačko, Zlatarsko, Radoinjsko su veštačka jezera, tako prirodno utopljena u krajolik.Zlatarsko jezero ima najveću kamenu branu u Evropi (treće je po veličini u Srbiji posle Đerdapskog na Dunavu i Perućca na Drini). Uvačko jezero ima 110 metara najvišu zemljanu branu u Srbiji ( visoka 110 metara).
Na Uvac se ide zbog meandara koje je usekla reka u krečnjačke stene, stvarajuči čipkanu obalu sa strmim liticama.
Ide se i zbog pećina koje su misteriozne i mame da se istražuju. Uvački pećinski sistem je jedan od najvećih do sada poznatih u Srbji, dužina istraženih kanala je 6185 metara. Ledena pećina, Ušačka, (između jama Bezdan) kriju prekrasne pećinske ukrase : stalaktite, stalgmite, stubove, draperije, staklene iglice.
Ali Uvac je u strastvenom zagrljaju zanosnih planina: Zlatara i Javora. Ko će izvagati koja je lepša?! Pitomi Zlatar sa nepreglednim mirisnim livadama i divnom klimom, 1625 metara vrh sa omorikama i brezama među kojima se šunja preživeli ris, Zlatar je proglašen vazdušnom banjom, ili planina Javor 1519 metara nadmorske visine čije šume bukve, smrča, hrasta, vrbe, topole, javora i breze leče. Legenda kazuje da je tu došao posle Kosovskog boja ranjeni Boško Jugović i da se oporavio. Javor je planina gde su u istoriji vođene značajne bitke: 1804. godine, 1876/78 i 1912. do kada je tu je bila srpsko- turska granica.
Dva grada i njihovi stanovnici imaju privilegiju da u srcu takve lepote traju.
Nova Varoš koja je nastala sredinom 16.veka, i to tako što je Skender-paša Đenovljanin, putujući iz Bosne za Carigrad 1530.godine očaran lepotom zastao sa pratnjom na zaravni ispod Zlatara i naredio da se tu podigne kasaba.
Sjenica koja je nekada bila važan grad u srpskoj carevini i jedan od najstarijih srpskih gradova koji se prvi put pominje 1253. godine u Povelji kralja Uroša Nemanjića, kao mesto na Dubrovačkom drumu gde su pristajali i plaćali carinu dubrovački trgovci.
Žive ti gradovi i danas, možda ne tako važni, ali i dalje u istoj, neverovatnoj, lepoti koju oko ne može da zaboravi.
Dijana Dimitrovska, BMC 20254.
autorka bašta biljke breza bubrezi crkva cvet dijabetes dijana dimitrovska energija fitoterapeut hrana istorija jetra karcinom knez lazar knjiga kosa kozmetika koža krv lek lečenje manastir med nebojša đorđević i dijana dimitrovska nemanjići otrov pluća rak reuma sloveni srbija srce srednjovekovna srbija sve srpske vladarke svi srpski vladari travar tvrđava vino voda zdravlje zglobovi čaj želudac
