Kada bismo kao u nekom pokretnom filmu gledali unazad 20 vekova, pokušavajući da sagledamo ko je živeo na našem prostoru – zavrtelo bi nam se u glavi. Teritoriju današnje Srbije, još početkom nove ere nastanjivali su najrazličitiji narodi tadašnjeg sveta. Bio je to multikulturalni splet mnogo veći nego što ga poznaje moderna istorija.
Tu su, pored starosedelaca Ilira i njihovih plemena Ardijeja, Plereja, Enhileja, Labeata, Dokleata, Pirusta, Autiarijata i osvajača Rimljana, živeli isluženi rimski vojnici iz svih delova tadašnjeg sveta kojima je zemlja bila i plata za vojnu službu, mnogobrojni varvari ali i stanovnici Male Azije i Sirije koje su Rimljani naseljavali zbog poljoprivrede, rudarstva ili kao pomoćnu radnu snagu. Inače, ilirske legije, regrutovane na Balkanu, smatrane su za najbolje trupe, čija je podrška, između ostalog, bila često presudna pri izboru rimskih careva. ( Prvi car na rimskom prestolu sa takvim poreklom bio je Maksim Tačanin je 236. godine proglašen car, zatim Decije Prob, Aurelijan, kao i Klaudije Gotski).
Svi oni naseljavali su okolinu gradova ili same gradove, poput Viminacijuma, koji je nastao oko logora koji je bio sedište VII Klaudijeve legije. Viminacijum je imao oko 48.000 stanovnika i za ondašnje prilike bio je to ogroman grad, kao danas Hong Kong, i bio je grad sa stanovnicima iz celog sveta.
Istraživanja koja su sprovedena u Viminacijumu, u saradnji sa Antropološkom zbirkom iz Minhena, rađena sa stroncijumom ( mineral koji ima veliki poluraspad meren u hiljadama godina taloži se u kostima i zubima i pokazuje nam odakle ljudi potiču) pokazao je da od 9 mapiranih skeleta 7 uopšte nisu sa našeg područja.
Multikulturalnost ne čudi ako se zna da je naseljavanje bilo planirano. U granicama rimske države, zabeležili su istoričari, postojala je praksa naseljavanja varvara, a napravljen je i ugovor s Gotima koji je predstavljao novinu kojom započinje nova epoha u istoriji odnosa rimske države prema drugim narodima. Goti su naseljeni 380.godine u Panoniju, nisu bili ratni zarobljenici, već slobodni pripadnici plemena koji su i na rimskoj teritoriji zadržali svoje pravo i svoje kraljeve. Njihova obaveza je bila da brane rimske granice i daju određeni broj trupa. Kao vojnici Goti su plaćeni. Ali, već početkom V veka oni napuštaju granice koje su čuvali, tako da u nekim oblastima vojske više nije bilo i rimska vlast faktički nije postojala.
Tako dolazi do sloma granične odbrane na Dunavu i pada gradova prvi put u petoj deceniji V veka, prodorom Huna. Padaju gradovi Singidunum (BGD), Viminacijum, Sirmijum (S.M.), Nais (Niš). Hunsko osvajanje izazvalo je duboke promene i gubitke. Gradovi su bili razoreni, a stanovništvo se razbežalo ili bilo odvedeno u ropstvo. Kroz opusteli Nais prošao je 448.god. istoričar Prisk i zabeležio opis grada koji je sačuvan: „Grad je bio razoren i opustošen, od nekada mnogobrojnog stanovništva zadržali su se jedino bolesnici, koji su našli utočište u crkvama. Na obali reke još su ležale nepokopane kosti onih koji su poginuli pri zauzimanju grada“.
Varvari koji upadaju često ostavljaju strašne posledice: opustošena polja, nesigurnost na putevima, krah ekonomije, a porobljavanje stanovništva ostavljalo je poljoprivredu bez radne snage. Bedom je, kao i uvek, bio najteže pogođen sitni zemljoradnik koji je opterećen porezom i drugim nevoljama, doveden do krajnjih granica izdržljivosti.
Nebojša Đorđević
bašta biljke breza bubrezi crkva cvet dijabetes energija fitoterapeut hrana istorija jetra karcinom knez lazar kopriva koren kosa kozmetika koža krv lek lečenje manastir med more muzika nemanjići otrov pluća rak reuma sloveni srbija srce srednjovekovna srbija travar tvrđava ulje vino voda voće zdravlje zglobovi čaj želudac
