Hrišćanstvo je stiglo na teritoriju današnje Srbije tokom 2. i 3. veka i nije mu bilo lako da tu uhvati korena. Svi su bili protiv njega. Za moćne neprijetelje hrišćanstvo je imalo najpre rimsku religiju koju su na Balkan doneli Rimljani, kasnije će to biti papska religija, ali i snažna paganska verovanja autohtonih naroda.
Novu religiju na teritoriji današnje Srbije, doneli su najverovatnije, kako navode istoričari, vojnici i trgovci sa istoka. Oni su tamo već primili hrišćastvo i budući da su često putovali s jednog na drugi kraj sveta, bili su najbolja pokretna reklama.
Polako, kroz vekove, pre nego što će se, po zvaničnoj istoriji, na našim prostorima naseliti Sloveni, hrišćanstvo je preobraćalo ljude. U srpskom delu podunavlja i na donjoj Savi svakako početkom IV veka nije mogla postojati neka organizovana hrišćanska crkva koja je imala hijerarhiju kakvu poznajemo u religijskom smislu.
U početku hvatanja korena hrišćanstva bilo je prilično stradanja i prvi hrišćanski mučenici pojavljuju se u gradovima i u rudnicima, gde je radilo stanovništvo pridošlo sa strane koje je prihvatilo ili proširilo hrišćanstvo. Daleko od gradova i puteva, ono što bismo danas nazvali selo, teško je put krčila vera da je jedan čovek stradao zbog svih ljudi i da će pravednici ustati jednog dana.
Tako početkom 4. veka, u Singidunumu su tokom progona hrišćana postradali Sveti Ermil i Stratonik. Tokom 4. i 5. veka, poseban značaj je dobila episkopija u Sirmijumu, kao i obližnja episkopija u Singidunumu, čiji su episkopi Ursakije i Sekundijan bili neposredno uključeni u arijanske sporove.
Istorija hrišćanstva u Iliriku u 4. veku nerazdvojno je povezana sa histološkim raspravama i jeresi, među kojima je najjače bilo upravo arijanstvo. Arijevo učenje da Bog sin kao tvorevina Boga oca nije njemu jednak, već sličan, bilo je osuđeno na Saboru u Nikeji 325.godine i godinama posle toga bilo je predmet žestokih sporova.
Prve hrišćanske zajednice za koje se zna na osnovu istorijskih svedočanstava i arheoloških nalaza razvile su se u većim gradskim centrima kao što su antički Sirmijum (današnja Sremska Mitrovica), Singidunum (današnji Beograd), Viminacijum (današnji Kostolac), Naisus (današnji Niš) i Ulpijana (današnji Lipljan). U ovim centrima stvorene su i prve ranohrišćanske episkopije.
O najranijoj fazi pokrštavanja naroda Porifirogenit piše da je Iraklije, vizantijski car sredinom IV veka poslao u današnju Srbiju sveštenike iz Rima. Ali to nije bilo dovoljno. Potrebno je bilo orgnizovati episkope koji bi stvorili crkvenu organizaciju.
I taman kada su nešto i počeli da postižu na terenu, naišli su Avari i Sloveni koji su sve razrušili.
Kretalo se iz početka. Sloveni su, po zvaničnoj istoriji, stizali i stizali i trebalo ih je na vreme prekrstiti. Situacija je bila još teža. Sloveni na nemirnom Balkanu duboko su verovali u Peruna, Svetovida, i druge svoje bogove vezane sa prirodom.
Uz to naišli su Huni sredinom 5. veka koji su crkvu potpuno dezorijentisali u najvećem delu današnje Srbije. Crkve su bile porušene, episkopi nestali a stanovništvo se razbežalo.
Tokom kasnijih vekova o važnoj nameri da pokrste Balkan svedoče pisma pape Agatona caru Konstantinu iz 680. godine koji kaže da su upućeni mnogi sveštenici da šire hrišćanstvo među Langobardima i Slovenima. Takođe tu je i pismo pape Jovana upućeno dalmatinskom episkopu u kome piše da je slovensko pripadništvo arhiepiskoj veri starije od pokrštenih Sasa a tu je i pismo pape Jovana VIII koji je 873. godine poslao srpskom knezu Mutimiru.
Vatikan je na kraju smislio taktiku pokrštavanja glavešina, kako bi plemena i narodi prihvatili religiju. Prva vest da je neki starešina Srba primio hrišćanstvo zabeležena je 823. godine. Praktično, na području Balkana primanje hrišćanstva trajalo je bezmalo hiljadu godina.
Nebojša Đorđević
bašta biljke breza bubrezi crkva cvet dijabetes energija fitoterapeut hrana istorija jetra karcinom knez lazar kopriva koren kosa kozmetika koža krv lek lečenje manastir med more muzika nemanjići otrov pluća rak reuma sloveni srbija srce srednjovekovna srbija travar tvrđava ulje vino voda voće zdravlje zglobovi čaj želudac
