Staro Nagoričane je danas obično selo sa jednom asfaltiranom ulicom, kojom prođe tek poneki turista iz Srbije, a u vreme kada je kralj Milutin 1312/13. godine podizao svoju zadužbinu – crkvu Svetog Đorđa – Staro Nagoričane je bilo kraljevsko mesto u koje su ljudi hrlili da vide čudo od građevine. Veličanstvenu crkvu Svetog Đorđa u Starom Nagoričanu , Severna Makedonija, danas pohode pokloničke ture uglavnom iz Srbije i o njoj se može čitati samo iz istorijskih knjiga ili iz naučnih radova u kojima je predstavljeno njeno bogato freskoslikarstvo.
Kralj Milutin, jedan od vizionarskih nemanjićkih vladara, gradio je svoju zadužbinu za „sva vremena“, ne štedeći na materijalu i umetnicima. Izgrađena je na ostacima prvobitne bazilike iz 11.veka, čiji je ktitor bio vizantijski car Roman IV Diogen, i iz tog perioda je sačuvano veoma malo starog živopisa. Tokom 1312/13. započeti su radovi na izgradnji novog hrama, a samo nekoliko godina kasnije solunski majstori Mihajlo i Evtihije, koje je kralj Milutin angažovao, završili su freskopisanje hrama, koje se zahvaljujući njihovim delima ubraja u najlepše srednjovekovno freskoslikarstvo .
-Hram je enciklopedija živopisa – kaže profesorka istorije umetnosti koja obilazi našu baštinu u Severnoj Makedoniji, Jasmina Ćirić. – Tu je veličanstvena predstava Svetog Georgija, zatim Bogorodica sa Hristom. Prikazan je sveti kralj Milutin koji se seća svog pretka svetoga Simona ( Stefan Nemanja). Naslikana je i mlada kraljica Simonida sa naušnicama koje su prikazane tako jasno i upečtaljivo da se mogu rekonstruisati, što je i urađeno. Uz njih su i car Konstantin i carica Jelena sa krstom. Sve su izuzetno lepe umetničke predstave.
Crkva Svetog Đorđa u Starom Nagoričanu prvi je hram u kome je pomenuta i prikazana mala kraljica Simonida, a umetnički način na koji je predstavljena biće model za kasnija slikanja njenog portreta.
-Na sačuvanom natpisu iznad zapadnog portala, pored imena kralja Milutina kao gospodara svih zemalja, srpskih i pomorskih, prvi put se pominje kraljica Simonida – kaže profesorka Ćirić. -Takođe, u natpisu se pomije i iguman Antinije u čije vreme je završeno zidanje hrama.
Hram Svetog Đorđa u Starom Nagoričanu bio je značajno mesto u potonjim vremenima i za kasnije vladare.
Tu se Milutinov sin, kralj Stefan Dečanski, pred freskom Georgija Pobedonsca pomolio pred bitku na Velbuždu 1330. godine. U toj bici koju je srpska vojska dobila, Stefan Dečanski se junački pokazao. Zahvalio se kasnije na pobedi Georgiju tako što je dao da se ikona okuje srebrom. Nažalost, nije nas sačekala do današnjih dana, ali se samo može naslućivati njena lepota.
U ovom veličanstvenom hramu, vekovima kasnije na istom mestu će se moliti istim povodom, pred bitku, samo drugu, koja nosi naziv Kumanovska bitka, i kralj Aleksandar I Karađorđević. To je opisao prota Petar Gagović u letopisu staronagoričke crkve.
Na obilasku srpske baštine u Severnoj Makedoniji Staro Nagoričane je prva i nezaobilazna stanica.
Lepota arhitekture hrama u kome je opeka našla svoju likovnu izražajnost ostavlja bez daha: pet kupola koje daju hramu bajkovit izgled, ornamenti poput Heraklovog čvora, šahovskog polja, drveća, raznih kriptograma.
Hram u Starom Nagoričanu podignut u godini kada je „kralj izbio Turke“ i svojom lepotom, skladom i značajem postaće uzor drugim srednjovekovnim građevinama, poput Gračanice, koje će se truditi da ga dostignu.
crkva svetog đorđa, kralj milutin, simonida, srednjovekovna srbija, srpska baština, srpska istorija, staro nagoričane
autorka bašta biljke breza bubrezi crkva cvet dijabetes dijana dimitrovska energija fitoterapeut hrana istorija jetra karcinom knez lazar knjiga kosa kozmetika koža krv lek lečenje manastir med nebojša đorđević i dijana dimitrovska nemanjići otrov pluća rak reuma sloveni srbija srce srednjovekovna srbija sve srpske vladarke svi srpski vladari travar tvrđava vino voda zdravlje zglobovi čaj želudac
